Tavaf Nedir?
Tavaf, Haceru-l Esved’in bulunduğu köşeden başlayarak Kabe’yi solumuza alıp, etrafında yedi defa dolaşmaktır. Kabe-i Muazzama’nın etrafında her bir dolanmaya şavt denir. 7 şavt bir tavaf olur. Her tavafın yapılışı aynıdır. Aradaki fark, niyeti tayindedir. Bu bakımdan tavaf yapacak olan kimse niyetiyle tavafın nev’ini belirler. Ziyaret tavafı: Haccın rükünlerinden olan farz tavaftır. Yapılış zamanı, Kurban Bayramı’nın birinci günü fecrin doğuşundan itibaren ömrün sonuna kadardır. Ancak bu tavafın, kurban bayramı günleri içinde (üçüncü günü güneş batmazdan evvele kadar) yapılması vacibdir. Üçüncü günden sonraya bırakılması halinde ceza kurbanı vacibdir. Tamamıyla terki halinde ise hac bozulur, fasit olur.
TAVAFIN NEVİLERİ
1- Kudüm tavafı: Hacc-ı ifrad ve hac-ı kıranda bulunan afakiler (Mekke-i Mükerreme’nin dışından gelenler) için sünnettir.
2- Ziyaret tavafı: Haccın farz olan tavafıdır.
3- Veda tavafı: Afakiler üzerine vacib olan tavaftır.
4- Umre tavafı: Umrenin farzlarından olan tavaftır.
5- Nezir tavafı: Nezir edilen (adanan) tavafdırki vacibdir.
6- Tahiyyetül-mescid tavafı: Mescid-i Haram’a ne zaman girilirse yapılması sünnet olan tavaftır.
7- Nafile tavaf: Farz veya vacib tavafların dışında bir Müslümanın dilediği kadar yapabileceği tavaftır.
TAVAFIN VACİBLERİ
1. Hadesten taharet (cünüp ise gusletmek, abdestsiz ise abdest almak).
2. Setr-i avret.
3. Özürlü değilse tavafı yürüyerek yapmak.
4. Tavafa Hacer-i Esved veya hizasından başlamak.
5. Tavafı Kabe’yi sol tarafına alıp rukn-u Iraki yönüne ilerleyerek yapmak.
6. Tavaf› Hatim’in dışından yapmak.
7. Tavaf bitince iki rek’at tavaf namazı kılmak.
8. Tavafı yedi şavta tamamlamak.
9. Ziyaret tavafını bayram günlerinde yapmak. Tavafın vaciblerinden herhangi birinin terki, cezayı gerektirir. Tavaf yeniden yapılırsa ceza düşer.
TAVAFIN SÜNNETLERİ
1- Necasetten taharet.
2- Tavafa başlarken, Hacerü’l-Esved’in hizasına, Rukn-i Yemani tarafından gelmek.
3- Tavafa başlarken ve her şavtın sonunda Hacer-i Esved’i istilam etmek.
4- Sonunda sa’y olan tavaflarda erkeklerin ıztıba ve remel yapması
5- Şavtları ara vermeden yapmak.
6- Tavaf esnasında zikir, tekbir, tehlil ve dua ile meşgul olmak.
7- Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak.
8- Tavafa başlarken Hacer-i Esved’in karşısında “Bismillahi Allahü ekber” derken ellerini kaldırmak.Tavafın sünnetlerinin mazeretsiz terki mekruhtur.
Fakat mazeretsiz de terkedilmiş olsa cezayı gerektirmez.
TAVAFIN YAPILIŞI
Hangi tavaf yapılacaksa, ona niyet edilir. Rukn-i Yemani tarafından Hacer-i Esved’in bulunduğu yere gelinir. Mümkünse tekbir ve tehlil ile Hacer-i Esved öpülür. Mümkün olmadığı takdirde, Hacer-i Esved’e dönülür ve “Bismillahi Allahü ekber” diyerek istilam yapılıp, sağ elin içi öpülür. Daha sonra tekbir, tahmid ve salavat getirilir. Tavaf esnasında telbiye getirilmezİstilamdan sonra Kabe sol tarafa alınarak tavafa başlanır. Her dönüş bir şavttır. Yedi şavt bir tavaftır.
Kabe’nin kapısında ve rükünlerin her birinde duaları okunur, salat u selam, tekbir ve tehliller getirilir. Tavaf, Hatim’in dışından yapılır. Rukn-i Yemani’ye gelince el sürülür veya selamlama yapılıp, el öpülmez. Hacer-i Esved’e gelince tekrar istilam edilir. Birinci şavt tamamlanmış olur. Hanımlar, dua, tekbir ve tehlillerde seslerini yükseltmezler. Tavaflarını en tenha yerden yaparlar.Tavaf bittikten sonra mümkünse Makam-ı İbrahim’de, değilse Mescid-i Haram’ın müsait bir yerinde, kerahet vakitleri haricinde iki rek’at tavaf namazı kılınır. Bu namaz vacibdir. Birinci rek’atta Kafirun, ikinci rek’atta ihlas sureleri okunur.
Tavaf namazı kerahet vakitlerinde kılınmaz. Akşamın farzından sonra, önce tavaf namazı, sonra da akşamın sünneti kılınır. Tavaf namazından sonra, Kabe-i Muazzama’ya dönerek ayakta bol bol zemzem içilir,ihlas ve samimiyetle dua edilir.